Πολιτισμός στις γειτονιές. Εκδήλωση Γενικών Αρχείων του Κράτους

Στο πλαίσιο του προγράμματος «Πολιτισμός στις γειτονιές», το Δίκτυο Πολιτισμού του Δήμου Αθηναίων Athens Culture Net διοργανώνει σε συνεργασία με τα Γενικά Αρχεία του Κράτους (Γ.A.K.) εκδήλωση στον Πολυχώρο του Συλλόγου Οι Φίλοι της Μουσικής στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών στην οποία θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση της «Ψηφιακής Πύλης Αρχείων για το 1922», καθώς και ομιλία με θέμα «Η αστική αποκατάσταση των προσφύγων στη γειτονιά των Αμπελοκήπων».

Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922

Στην «Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922»(https://archives1922.gak.gr) χαρτογραφείται και αναδεικνύεται στο ευρύ κοινό το σύνολο των αρχείων και συλλογών που φυλάσσονται τόσο στην Κεντρική και τις Περιφερειακές Υπηρεσίες των Γ.Α.Κ., όσο και σε τρίτους ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς διατήρησης αρχείων και σχετίζονται με την Μικρασιατική Καταστροφή και την προσπάθεια του ελληνικού κράτους για την αποκατάσταση και αφομοίωση των προσφύγων της.

Πεντακόσια δεκαοχτώ (518) αρχεία και συλλογές από εξήντα έναν (61) φορείς καθώς και περισσότερα από δύο χιλιάδες (2000) ψηφιακά τεκμήρια αποτελούν, επί του παρόντος, τα αριθμητικά στοιχεία της Πύλης που διαρκώς εμπλουτίζονται, δεδομένου ότι το έργο έχει δυναμικό χαρακτήρα.

Το έργο θα παρουσιάσει η Προϊσταμένη του Τμήματος Επεξεργασίας Αρχείων, Ευρετηρίασης, Εθνικού Ευρετηρίου Αρχείων (Ε.Ε.Α.) και Ειδικών ιστορικών αρχείων των Γ.Α.Κ., Αμαλία Γιαννακά, αναδεικνύοντας τη συμβολή της πύλης στην προαγωγή της επιστημονικής - ιστορικής έρευνας για το 1922 και την επιδίωξη της αξιοποίησής της από την εκπαιδευτική κοινότητα. Οι μαθητές, οι εκπαιδευτικοί και οι φοιτητές, εξερευνώντας και μελετώντας τα ψηφιακά τεκμήρια, έχουν την ευκαιρία να οπτικοποιήσουν τις γραπτές μαρτυρίες της ιστορίας.

«Η αστική αποκατάσταση των προσφύγων στη γειτονιά των Αμπελοκήπων»

Παράδειγμα αρχειακού συνόλου που έχει ενταχθεί στην «Ψηφιακή Πύλη Αρχείων για το 1922» αποτελεί το αρχείο του Υπουργείου Υγιεινής, Προνοίας και Αντιλήψεως, το οποίο απόκειται στην Κεντρική Υπηρεσία των Γ.Α.Κ. Μέσω επιλεγμένων ψηφιοποιημένων τεκμηρίων, η Μυρτώ Καραγεώργη Γυφτοδήμου, υπάλληλος του Τμήματος Επεξεργασίας Αρχείων, θα παρουσιάσει τη διαδρομή των Μικρασιατών προσφύγων από την πρώτη, πρόχειρη εγκατάσταση σε παραπήγματα και επιταχθέντα κτήρια, τις προσπάθειες για την απαλλοτρίωση και διανομή οικοπέδων, την οικοδόμηση συνοικισμών, μέχρι την οριστική παραχώρηση των κλήρων και αποκατάσταση των δικαιούχων.

Η ιστορία της προσφυγιάς κάθε οικογένειας αναδεικνύεται μέσα σε λίγες γραμμές και με μια φωτογραφία στις αιτήσεις αστικής αποκατάστασης και τα πιστοποιητικά των προσφυγικών συλλόγων που κατέθεταν οι δικαιούχοι: τόπος καταγωγής, χρονολογία και τοποθεσία πρώτης εγκατάστασης, αλλά και οι μεταβολές της οικογενειακής κατάστασης που ακολούθησαν μέχρι να φτάσει η ώρα της οριστικής αποκατάστασης.

Σε θεσμικό επίπεδο, οι προσπάθειες του κράτους να περιθάλψει και να στεγάσει τους πρόσφυγες αποτυπώνονται στα πρακτικά των συνεδριών του Κεντρικού Συμβουλίου Προνοίας και Στεγάσεως Προσφύγων, στις αποφάσεις απαλλοτρίωσης εκτάσεων, καθώς και στατοπογραφικά και ρυμοτομικά σχεδιαγράμματα συνοικισμών της περιοχής των Αμπελοκήπων, όπως του Κουντουριώτου, η Νέα Ανατολή στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας και τα Κόκκινα Χώματα.