Ludwig van Beethoven 1770-1827. Έκθεση - Αφιέρωμα με αφορμή τα 250 χρόνια από τη γέννησή του

ΠΑΡΤΙΤΟΥΡΕΣ (πρώτες εκδόσεις και facsimile)

GRANDE SONATE / pour le Clavecin ou Forte-Piano / Composée et dediée / à Son Altesse Monseigneur le Prince / CHARLES de LICHNOWSKY / par / Lovis van Beethoven / Oeuvre 26. / à Vienne chez Jean Cappi / Sur la Place St. Michel N.o 4 / 880
19 σελ. μουσικής: 25 x 35 εκ.

"Andante con Variazioni”. “ Var. 1-5”. – “Scherzo. Allegro molto”. –“Trio". – “Marcia funebre sulla morte d’ un eroe”. – “Allegro”.

[Σονάτα για πιάνο op. 26 αρ. 12 σε λα ύφεση μείζονα]
Μία από τις πρώτες εκδόσεις τυπωμένη στη Βιέννη: Cappi, μεταξύ του 1806 και του 1815. [Ημερομηνία βάσει της διεύθυνσης του εκδότη (Weinmann: Cappi)]

Η παρτιτούρα προέρχεται από την ιδιωτική μουσική βιβλιοθήκη της κόμισσας Geneviève Thibaut Chambure στο Παρίσι, και αγοράστηκε από τη Μουσική Βιβλιοθήκη « Λ. Βουδούρη» σε δημοπρασία στις 25/3/1997.
Το αυτόγραφο χειρόγραφο βρίσκεται στην Βιβλιοθήκη Jagiellonian της Κρακοβίας.

Γραμμένη μεταξύ του 1800 και 1801 και αφιερωμένη στον πρίγκιπα Karl Lichnowsky, προστάτη του Beethoven , είναι περίφημη για το 3ο μέρος , Marcia funebre sulla morte d’ un eroe [Πένθιμο εμβατήριο για το θάνατο ενός ήρωα] που θυμίζει εκείνη της τρίτης συμφωνίας που συντέθηκε δύο χρόνια αργότερα. Ο Lichnowsky μεγάλος ευεργέτης των τεχνών , από τότε που ο συνθέτης έφτασε στην Βιέννη το 1792 και για 14 χρόνια του πρόσφερε διαμονή σε διαφορετικές κατοικίες και τον υποστήριξε οικονομικά , μολονότι η μεταξύ τους σχέση ήταν πολύ ταραγμένη . Πέρα από την σονάτα op. 26 ο Beethoven αφιέρωσε στον πρίγκιπα άλλα έξι έργα: τα τρία πιάνο τρίο op. 1 (1793), τις 9 παραλλαγές για πιάνο πάνω στο « Quant è più bello» από την όπερα La Molinara του Ιταλού συνθέτη Giovanni Paisiello (1795) WoO69, την σονάτα για πιάνο σε ντο ελάσσον op. 13 «Pathétique» (1798) , και την 2η συμφωνία (1802).

Δείτε το πλήρες τεκμήριο στις Ψηφιακές Συλλογές της Βιβλοθήκης

Sonata/1809/No. 2
Facsimile του χειρόγραφου της σονάτας για πιάνο op. 78 αρ. 24 σε Φα δίεσης μείζονα.
München: Drei Masken Verlag, 1923
[16] σελίδες μουσικής; 23 x 30 εκ.
"Adagio cantabile", "Allegro ma / non troppo". – "Allegro vivace".

Το αυτόγραφο πρωτότυπο βρίσκεται στην Βόννη στο Beethoven-Haus (HCB Mh 9 Συλλογή H. C. Bodmer).

Η σονάτα γνωστή και ως "Sonata a Therese" λόγω της αφιέρωσης, γράφτηκε το 1809 σε πολύ μικρό χρονικό διάστημα και ο Beethoven την θεωρούσε μία από τις καλύτερές του σονάτες για πιάνο .
Είναι αφιερωμένη στην φίλη του, κόμισσα Therese Brunswick,
μαθήτριά του στο πιάνο. Κάποιοι βιογράφοι υποστηρίζουν ότι ταυτίζεται με την «αιώνια αγαπημένη».

Ακούστε την ηχογράφηση

GRAN MARCIA /per/ Pianoforte/ a quattro mani composta da/ L. van Beethoven/ No. 2 [sic]/ = Firenze. Litografia di G.o Cipriani in Via Calzaioli.
5 σελ.: 24 x 34 εκ.

GRAN MARCIA για πιάνο για 4 χέρια op. 45 αρ. 3 σε ρε ελάσσονα.
Μία από τις πρώτες εκδόσεις τυπωμένη στη Φλωρεντία:
Cipriani, μετά το 1820.

Η παρτιτούρα προέρχεται από την ιδιωτική μουσική βιβλιοθήκη της κόμισσας Geneviève Thibaut Chambure στο Παρίσι, και αγοράστηκε από τη Μουσική Βιβλιοθήκη « Λ. Βουδούρη» σε δημοπρασία στις 25/3/1997.

Υπάρχουν κάποιες αμφιβολίες για το πότε γράφτηκε το κομμάτι αυτό για πιάνο για τέσσερα χέρια, αν και η ημερομηνία της πρώτης δημοσίευσης (1804) και το στυλ, δείχνουν ότι ο Beethoven πιθανότατα το έγραψε το προηγούμενο έτος.

Το op. 45 αποτελείται από τρία εμβατήρια: και τα τρία κομμάτια αυτά είναι από τα πιό λαμπερά που συνέθεσε ο μουσικός και πρέπει να θεωρηθούν ως αριστουργήματα στο είδος για τέσσερα χέρια, ένα είδος όχι τόσο αγαπημένο από τον Beethoven εάν αναλογιστούμε ότι μόνο 6 έργα έγραψε στο σύνολο της παραγωγής του . Ο κόμης Johann Georg Browne παρήγγειλε το έργο αυτό το οποίο αφιερώθηκε στην πριγκίπισσα Maria Esterházy.

Δείτε το πλήρες τεκμήριο στις Ψηφιακές Συλλογές της Βιβλιοθήκης

Ακούστε την ηχογράφηση

Sinfonia grande/intitolata Bonaparte/ del Sig.r/ Louis van Beethoven/ Sinfonie 3/ op. 55

Παρτιτούρα [1 v. , 112 σ. ]: 23 x 31 εκ.
"Allegro con brio".- "Marcia funebre: Adagio assai”. – “Scherzo: Allegro vivace”. - "Finale: Allegro molto".

Έγχρωμο facsimile του χειρόγραφου της 3ης συμφωνίας σε Μι ύφεση μείζονα op. 55, γνωστή και ως Ηρωική Συμφωνία .
Wien: Gesellschaft der Musikfreunde, 1993.

Το αυτόγραφο πρωτότυπο δεν έχει βρεθεί μέχρι στιγμής. Το συγκεκριμένο χειρόγραφο είναι ένα προσωπικό αντίγραφο του συνθέτη γραμμένο από τον αντιγραφέα με την ονομασία «C». Περιλαμβάνει πολλές αυτόγραφες διορθώσεις και προσθήκες του ίδιου του Beethoven και χρονολογείται στον Αύγουστο του 1804. Βρίσκεται στην Βιέννη στη βιβλιοθήκη του Gesellschaft des Musikfreunde (Ο σύλλογος των φίλων της μουσικής).

Η 3η συφωνία σχεδιάστηκε το φθινόπωρο του 1802, συντέθηκε βασικά τον Μάιο-Ιούνιο του 1803, και ολοκληρώθηκε στις αρχές του 1804, ίσως το φθινόπωρο του 1803.

Ο Beethoven αρχικά είχε αφιερώσει την τρίτη συμφωνία στον Ναπολέοντα Βοναπάρτη, που πίστευε ότι πρέσβευε τα δημοκρατικά και αντι-μοναρχικά ιδανικά της Γαλλικής Επανάστασης. Το Δεκέμβρη του 1804, ο μουσικός απέσυρε την αφιέρωση όταν πληροφορήθηκε ότι ο Γάλλος στρατηγός στέφθηκε αυτοκράτορας της Γαλλίας στην Παναγία των Παρισίων, προδίδοντας τις αρχές της δημοκρατίας. Οι φθορες της σελίδας τίτλου του χειρογράφου μαρτυρούν ακριβώς τον θυμό με τον όποιο ο Beethoven έσβησε τον πρωτότυπο τίτλο (intitolata Bonaparte)

Δείτε το σχετικό βίντεο

ΛΕΥΚΩΜΑΤΑ ΜΕ ΣΧΕΔΙΑ

Ο Beethoven συμπλήρωσε περίπου εβδομήντα λευκώματα με σκίτσα, με τις μουσικές του ιδέες. Η αφοσίωσή του προς
τα σχέδια ήταν εκπληκτική. Σημείωνε συνεχώς σε μεγάλα και μικρά μπλοκ ιδέες και επεξεργασίες για σχεδόν όλα τα
έργα του, και διατηρούσε προσεκτικά αυτά τα χαρτιά. 

Αρκετά φύλλα, μετά το θάνατό του, δόθηκαν σε φίλους και θαυμαστές του σαν σουβενίρ. Κάποια λευκώματα διατηρήθηκαν πλήρη και άλλα δυστυχώς ελλιπή. Οι δύο εκδόσεις της έκθεσης είναι μεγάλες σε μέγεθος και γραμμένες με μελάνι, αντίθετα με τα sketchbooks τσέπης που συνήθιζε να έχει πάντα μαζί του ο συνθέτης, τα οποία ήταν
μικρότερα και περιέχουν μόνο σημειώσεις με μολύβι. 

Ludwig van Beethoven. Kesslersches Skizzenbuch.
Munchen: Katzbichler, 1976.

192 σελ.: 23 x 32 εκ.

[Ludwig van Beethoven. Λεύκωμα με σχέδια Kessler]

Η σπουδαία αυτή έκδοση-facsimile λευκώματος είναι μια από τις πρώτες αγορές της Μουσικής Βιβλιοθήκης «Λ. Βουδούρη». Περιήλθε στην συλλογή της Βιβλιοθήκης στις 6 Μαρτίου 1996.

To πρωτότυπο λεύκωμα Kessler βρίσκεται στην Βιέννη στην βιβλιοθήκη του Gesellschaft de Musikfreunde (The Society of Friends of Music), καταλογογραφημένο στα αυτόγραφα του Beethoven (αριθ. Α 34).
Το όνομα του συγκεκριμένου λευκώματος προέρχεται από τον ιδιοκτήτη, τον συνθέτη και πιανίστα Joseph Christoph Kessler (1800-1872) ο οποίος το έλαβε στις 24 Νοεμβρίου 1828 από τον κατασκευαστή πιάνων Carl Andreas Stein όπως αναφέρεται στην πίσω σελίδα τίτλου.
Πρόκειται για ένα μοναδικό λεύκωμα 192 σελίδων με 16 πεντάγραμμα που χρησιμοποίησε ο Beethoven από το χειμώνα 1801-1802 μέχρι το καλοκαίρι του 1802. Περιέχει σχέδια για χορούς, 2 ορχηστρικά έργα, ένα τερτσέτο ‘Tremate, empi, tremate’ op. 116, μια κοντσερτάντε για βιολί, τσέλο και πιάνο και άλλα.

Recueil thématique de L. v. Beethoven. Autographe Contenant 37 pages de musique. Donné à M. Artot (célèbre violoniste français) par M. Auguste Artaria, éditeur des ouvrages de Beethoven, à Vienne, le 19 Mai 1835. [.].
[Στο εξώφυλλο: Ludwig van Beethoven Skizzenbuch].
Leipzig: Wilhlem Engelmann, [19--]

[Engelmann sketchbook]

38 σελ. : 27 x 34,5 εκ.

38 φύλλα τυπωμένα στη μία πλευρά (2 φύλλα για τον τίτλο, 1 φύλλο με πορτρέτο). Περιέχει σκίτσα για την 9η Συμφωνία και για τις παραλλαγές
Diabelli op. 120.

Το λεύκωμα αγοράστηκε από τον Domenico Artaria, έναν βιεννέζο εκδότη στη δημοπρασία που έγινε αμέσως μετά τον θάνατο του Beethoven το Νοέμβριο του 1827. Ο Artaria αγόρασε μεγάλες
ποσότητες παρτιτούρων συμπεριλαμβανομένων πάνω από 20
λευκώματα με σχέδια τα οποία τα ταξινόμησε σαν "βιβλία σημειώσεων". Στο καθένα από αυτά έγραφε ένα κεφαλαίο γράμμα. Το λεύκωμα Engelmann, έλαβε το γράμμα "K”, και ο Artaria το χάρισε στο βιολιστή A.- J. Artot (1815-1845) και τον πιανίστα L’Huillier στις 19 Μαΐου 1835. Αργότερα δόθηκε στο βαρόνο de Tremont (1779-1852), ο οποίος το έδεσε με δέρμα και χρυσά γράμματα. Μετά πέρασε στην συλλογή ενός ολλανδού, Johan van Riemsdijk (1843-1895) και εν συνεχεία στο Βερολίνο στην οικογένεια Engelmann. Ο Hans Conrad Bodmer (1891 - 1956) ήταν ο τελευταίος ιδιοκτήτης. Ελβετός γιατρός και μεγάλος συλλέκτης αυτόγραφων και αντικειμένων του Ludwig van Beethoven, μετά το θάνατό του άφησε όλη την συλλογή του στο Beethoven-Haus στην Βόννη, όπου βρίσκεται έωας σήμερα.
(Συλλογή H. C. Bodmer, HCB Mh 60).

Verein Beethoven-Haus in Bonn. Bericht uber die ersten funfzehn Jahre seines Bestehens 1889-1904. [Σύλλογος Beethoven-Haus στη Βόννη. Έκθεση για τα πρώτα δεκαπέντε χρόνια της ύπαρξής του 1889-1904.]

Bonn: Beethoven-Haus, [1904]. 

111 σελ.: 28 εκ.

Facsimile του Μητρώου βαπτίσεων της εκκλησίας Αγίου Ρεμίγκιου της 
Βόννης όπου στις 17 Δεκέμβρη 1770 βαπτίστηκε ο συνθέτης ως LUDOVICUS. Αναφέρονται τα ονόματα των γονέων του, Joannes και Helena (λανθασμένο, αφού το όνομα της ήταν Μαρία Μαγδαλένα) Keverich και των νοννών του που ήταν ο παππούς του Ludovicus και
μια γειτόνισα η Gertrude Muller Baum.

Ludwig van Beethoven. Heilgenstädter Testament Faksimile. Herausgegeben von Hedwig M. von Asow. 
Wien: Verlag Doblinger, 1969. 
[4 σελ.]: 42 x 27 εκ.

Facsimile του χειρόγραφου του Beethoven με την διαθήκη του Heiligenstadt. 

Η λεγόμενη διαθήκη του Heiligenstadt είναι μια επιστολή προς τα δυο αδέλφια του, τον Caspar Anton Carl και τον Nikolaus Johann που έγραψε ο Beethoven σε ηλικία 32 ετών κατά τη διάρκεια της διαμονής του στο Heiligenstadt, ένα προάστιο της Βιέννης. Ψυχολογική μαρτυρία για την απώλεια της ακοής στην οποία ο συνθέτης αναγνωρίζει το πεπρωμένο του και προσπαθεί να το επεξεργαστεί. Το έγγραφο αυτό δεν στάλθηκε ποτέ και βρέθηκε μετά το θάνατό του σε ένα συρτάρι του σπιτιού του συνθέτη.

Το πρωτότυπο βρίσκεται στην μουσική συλλογή της Κρατικής Βιβλιοθήκης Αμβούργου.

12_sm.jpg

photo_05.jpg

Franz Xaver Stöber – Η κηδεία του Beethoven

Einladung / zu / Ludwig van Beethoven's / Leichenbegängniss, / welches am 29. März um 3 Uhr Nachmittags Statt finden wird.

Vienna: Anton Strauss, for Tobias Haslinger, [1827]

1 σελ., παχύ χαρτί: 13 x 19 εκ.

[Πρόσκληση στην κηδεία του Ludwig van Beethoven που θα πραγματοποιηθεί στις 29 Μαρτίου στις 3 μ.μ]

Το προσκλητήριο για την κηδεία του Μπετόβεν, γράφτηκε από τον φίλο του, Stephan von Breuning.

Μετάφραση του κειμένου:
[Πρόσκληση/ στην /κηδεία / του Ludwig van Beethoven /που θα πραγματοποιηθεί στις 29 Μαρτίου στις 3 μ.μ /Η Συνάντηση θα πραγματοποιηθεί στην κατοικία του νεκρού, στο Schwarzspanier House, αριθ. 200/ στο Glacis, μπροστά από την πύλη Schotten /η πορεία θα μεταβεί από εκεί στην Εκκλησία της Αγίας Τριάδος /των Μινωριτών στην οδό Alser. / Ο μουσικός κόσμος θρηνεί για την ανεπανόρθωτη απώλεια του περίφημου ποιητή των ήχων στις 26 Μαρτίου 1827, στις 6 μ.μ. /Ο Μπετόβεν πέθανε στο 56ο έτος της ηλικίας του/, αφού έλαβε την Αγία Κοινωνία/. Η ημέρα της ταφής θα γίνει γνωστή στους θαυμαστές και φίλους του L. van Beethoven].

L. van Beethoven. Ludwig van Beethoven's Studien im Generalbass, Contrapunkte und in der Compositionslehre aus dessen handschriftlichem Nachlasse gesammelt und herausgegeben von Ignaz Ritter von Seyfried.

Leipzig: Schuberth & Co, [1852]

iv, 328 σελ.: 23 εκ.

[Οι μελέτες του Ludwig van Beethoven στο γενικό μπάσο, την αντίστιξη και τη θεωρία σύνθεσης από τα χειρόγραφα που συγκέντρωσε και επεξεργάστηκε ο Ignaz Ritter von Seyfried].

Ο Ignaz von Seyfried (1776 –1841) αυστριακός συνθέτης, μαέστρος και καθηγητής σύνθεσης, ήταν στενός φίλος του Beethoven . Το 1832 δημοσίευσε το συγκεκριμένο βιβλίο για την θεωρία σύνθεσης του Beethoven, το οποίο περιλαμβάνει επίσης και στοιχεία πολύ σπουδαία για τη ζωή και τον χαρακτήρα του μεγάλου Γερμανού συνθέτη.
Η πλειοψηφία των πληροφοριών που ανέφερε ο von Seyfried είναι πλέον παγκοσμίως αποδεκτές ως αξιόπιστες.
Ελάχιστες είναι αμφίβολες. Θεωρείται μια πολύτιμη πηγή για την βιογραφία του Beethoven.

Schlosser, Johann Aloys. Beethoven . The first Biography [1827].
Portland: Amadeus Press, 1996.
196 σελ.; 19 εκ.

Η βιογραφία αυτή εκδόθηκε στην Πράγα λίγους μόνο μήνες μετά το θάνατο του συνθέτη και θεωρείται η πρώτη βιογραφία του.
Η Βιβλιοθήκη κατέχει την πανομοιότυπη έκδοση που επιμελήθηκε ο Άγγλος μουσικολόγος Barry Cooper.

photo_06.jpg

Εξώφυλλο και οπισθόφυλλο της 1ής
έκδοσης του βιβλίου,
Πράγα: Stephani and Schlosser, 1828.

(λανθασμένη ημερομηνία , κανονικά
1827 λίγους μήνες μετά το θάνατο
του συνθέτη)

Wegeler, F. G. & Ries, F. Biographische Notizen uber Ludwig van Beethoven.

Berlin & Leipzig: Schuster & Loeffler, 1906.

xii, 228 σελ.: 18 εκ.

Καινούργια έκδοση με μια μικρή εισαγωγή του Kalischer της πρώτης έκδοσης που τυπώθηκε στην Κομπλενζα το 1838 .

Ο Franz Gerhard Wegeler (22 Αυγούστου 1765 - 7 Μαΐου 1848) ήταν Γερμανός γιατρός από τη Βόννη, φίλος απ' τα παιδικά του χρόνια με τον Ludwig van Beethoven. Ο μουσικοσυνθέτης Ries (1784-1838), ήταν μαθητής στο πιάνο του Beethoven , γραμματέας του και αντιγραφέας μερικών έργων . Μαζί ο Wegeler και ο Ries έγραψαν τη βιογραφία του συνθέτη 11 χρόνια μετά το θάνατό του. Θεωρείται ακόμα και σήμερα σημαντική και αξιόπιστη πηγή πληροφοριών σχετικά με τη ζωή του μεγάλου συνθέτη.

Thayer, Alexander Wheelock. Ludwig van Beethovens Leben. Erster Band.

Berlin: F. Schneider, 1866.

384 σελ.: 22 εκ.

[Η ζωή του Ludwig van Beethoven. 1ος τόμος]Ο τόμος είναι δεμένος με άλλους δυο (2ος τόμος εκδ. Weber, 1872 και 3ος τόμος εκδ. Weber, 1879) με συνολικά 1319 σελίδες.

Ο Αλέξανδρος Wheelock Thayer (1817-1897), Αμερικανός μουσικολόγος έγραψε αυτή τη βιογραφία βασισμένος στις μαρτυρίες των συγχρόνων του Beethoven. Το χειρόγραφο γραμμένο από τον Thayer στα αγγλικά μεταφράστηκε στα γερμανικά και δημοσιεύθηκε σε δύο τόμους μεταξύ 1866 και 1879. Μετά το θάνατο του συγγραφέα η βιογραφία ολοκληρώθηκε από τους Hermann Deiters και Hugo Riemann.

Schindler, Anton. Beethoven Biographie.
Berlin und Leipzig: Schuster & Loeffler, 1909.

viii, 736 σελ. ; 21 εκ.

Πρόκειται για την ανατύπωση της Τρίτης έκδοσης του 1860.
Ο Schindler ήταν φίλος με τον συνθέτη και έμεινε για μια περίοδο στο
σπίτι του, κατά την διάρκεια του έτος 1825, ως γραμματέας. Η πρώτη
έκδοση της βιογραφίας δημοσιεύθηκε στο Münster το 1840 και αργότερα διευρύνθηκε και μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.
Είχε μεγάλη επιρροή στις μεταγενέστερες βιογραφίες του Beethoven.

Thayer, Alexander Wheelock. Ludwig van Beethovens Leben. Erster Band.  Berlin: F. Schneider, 1866.
384 σελ.: 22 εκ.

[Η ζωή του Ludwig van Beethoven. 1ος τόμος] Ο τόμος είναι δεμένος με
άλλους δυο (2ος τόμος εκδ. Weber, 1872 και 3ος τόμος εκδ. Weber, 1879)
με συνολικά 1319 σελίδες.

Ο Αλέξανδρος Wheelock Thayer (1817-1897), Αμερικανός μουσικολόγος έγραψε αυτή τη βιογραφία βασισμένος στις μαρτυρίες των συγχρόνων του Beethoven. Το χειρόγραφο γραμμένο από Thayer στα αγγλικά μεταφράστηκε στα γερμανικά και δημοσιεύθηκε σε δύο τόμους μεταξύ 1866 και 1879.
Μετά το θάνατο του συγγραφέα η βιογραφία ολοκληρώθηκε από τους Hermann Deiters και Hugo Riemann.

Hayer, Alexander Wheelock. Ludwig van Beethovens Leben. Auf Grund der hinterlassenen Vorarbeiten und Materialien weitergefurth von Hermann Deiters. Funfter Band. Hersaugegebn von Hugo Riemann.

Leipzig: Bretikopf & Hartel, 1908.

594 σελ.: 23 εκ.

[Η ζωή του Ludwig van Beethoven. 5^ος τόμος]

photo_08.jpg

Alexander W. Thayer 1817-1897